In een tijd van energietransitie, het geleidelijk koolstofvrij maken van onze energiebronnen en sterk stijgende aardgasprijzen, is deze vraag zeker het stellen waard! Bij gebrek aan een tijdmachine onderzoekt Sibelga de mogelijke scenario's. Een studie over de rol die waterstof zou kunnen spelen in de Brusselse energietransitie is zopas afgerond.
Als beheerder van de gas- en elektriciteitsnetten is het onze opdracht om alle Brusselse klanten een betrouwbare en kwaliteitsvolle toegang tot energie te garanderen. Maar we willen ook partners zijn in een energietransitie die toegankelijk en betaalbaar is voor iedereen, ook voor de kansarme klanten.
Om dit te bereiken, is het van essentieel belang de technologische ontwikkelingen van vandaag te onderzoeken. Op die manier krijgen wij een 360°-beeld van de mogelijke opties en beschikken we over de essentiële informatie om de beste keuzes te maken die iedereen ten goede komen, rekening houdend met de technische, economische en sociale dimensies.
Waterstof is al een tijdje in het nieuws. De ontwikkeling van deze energiedrager is een van de prioriteiten van de Europese Unie. Ook al gaat het vooral om de industrie en het zwaar transport, toch biedt waterstof ook veel voordelen die het voor de energiedistributiesector de moeite waard maken om belangstelling te tonen. Daarom heeft Sibelga een studie uitgevoerd over het mogelijke gebruik ervan in Brussel. De resultaten zijn net afgerond.
Groene waterstof voor verwarming?
In tegenstelling tot aardgas wordt waterstofgas niet gewonnen maar wordt vervaardigd. De vorm waarin wij geïnteresseerd zijn, groene waterstof, wordt verkregen door watermoleculen te splitsen met groene elektriciteit (elektrolyse).
Deze groene waterstof is om verschillende redenen interessant: ze stimuleert de productie van groene stroom door een nieuwe mogelijkheid te openen om deze te valoriseren. In gasvorm kan waterstof worden gebruikt om hernieuwbare energie op te slaan. Ten slotte kan waterstof, net als aardgas, theoretisch ook worden gebruikt voor verwarming.
Een studie om helderheid te verschaffen
Dit is allemaal nog theorie. Op dit moment bevinden de distributienetwerken voor waterstof zich namelijk nog in een experimenteel stadium en zijn er nog veel vragen.
In de studie die SWECO en Deloitte voor Sibelga hebben uitgevoerd, werden twee belangrijke vragen onderzocht:
1. Welke rol kan waterstof in de toekomst spelen om te voldoen aan de verwarmingsbehoeften van Brusselse klanten?
2. Is het Brusselse gasdistributienetwerk in staat om waterstof te distribueren?
De resultaten bevestigen dat waterstof een mogelijke oplossing zou kunnen zijn om in de toekomst te voorzien in een deel van de verwarmingsbehoeften van de Brusselse klanten. Uit die eerste studie blijkt, wat het net betreft, dat de meeste gasleidingen kunnen gebruikt worden voor waterstof. In een tweede fase zal Sibelga bijkomende analyses uitvoeren over de volledige compatibiliteit van het net.
Renovatie van gebouwen: een bepalende factor
Zoals de studie opmerkt, is de renovatie van het gebouwenbestand een belangrijke variabele. Ze heeft een grote invloed op de Brusselse verwarmingsscenario's. Als de gebouwen in Brussel tegen 2050 zeer goed geïsoleerd zijn, wordt een massale elektrificatie van het verwarmingssysteem (bijvoorbeeld via lucht/bodem-warmtepompen) immers beschouwd als de efficiëntste oplossing vanuit economisch en technisch oogpunt voor de meerderheid van de Brusselaars.
Anderzijds zou het verwarmen van onvoldoende geïsoleerde gebouwen met elektriciteit hoge facturen voor de klanten betekenen. Daarnaast zou dat bijkomende kosten teweegbrengen voor versterkingen van het elektriciteitsnet om te voldoen aan deze nieuwe energiebehoeften, die momenteel door het gasnet worden gedekt.
Voorrang verlenen aan een gediversifieerde energiemix
Daarom is het belangrijk na te denken over betaalbare, ook niet-elektrische, verwarmingsoplossingen voor de in 2050 overblijvende gebouwen die onvoldoende performant zouden zijn op energievlak. Waterstof zou een van de mogelijke oplossingen kunnen zijn, op voorwaarde dat het in voldoende hoeveelheden en tegen een betaalbare prijs beschikbaar is, en dat het gasnet veilig kan worden gebruikt voor de distributie ervan.
Zal waterstof een meer of minder belangrijke rol spelen in het Brussel van morgen? Het is nog te vroeg om dat te zeggen. Eén ding is echter zeker: deze mogelijkheid moet worden verkend, samen met andere opties. Sibelga heeft geen voorkeur voor de ene of de andere oplossing, maar wil dat alle mogelijkheden in het oog worden gehouden, om een inclusieve energietransitie te waarborgen en rekening te houden met alle gevolgen voor de klanten en de netten.
Wordt vervolgd …
Om de zaak verder te onderzoeken en de resterende technische en operationele vragen te beantwoorden, komt er in Vorst een living lab waar er een waterstofcompetentiecentrum zal worden ontwikkeld. Daar zal onderzoek naar praktische toepassingen van waterstof worden uitgevoerd in samenwerking met Fluxys en verschillende universiteiten (ULB, UMons en VUB).
